Monday, October 6, 2025

සමාජ ප්‍රභවය හා විකාශනය පිළිබඳ බෞද්ධ මතය...

බෞද්ධ ශීෂ්ටාචාරය 7 සමාජ ප්‍රභවය හා විකාශනය පිළිබඳ බෞද්ධ මතය... (Part 3)

 පසු කලෙක එම හතු වර්ගය ද අතුරුදන් වී මිහිරි රසැති බද්‍රලතා නමැති වැල් වර්ගයක් පහළ විය. එම වැල් අනුභව කලහ. සිරුරේ රළු බව අඩු වූවෝ අතිශය කර්කශ ශරීර ඇත්තවුන් දැක මානය ඇති කොට ගත් හ. එවිට එම බදාලතා නමැති වැල්  වර්ගය අතුරුදහන් වී දහවියා නැමැති රසැති ස්වයංජාත රත් දැල්හැල් සහල් පඳුරු වශයෙන් පහළ විය.


මෙය අනුභව කළ විට, සිරුරු තවත් රළු වෙන්නට විය. ලෝක විනාශයට පෙර මෙන්, ස්ත්‍රී ලිංග - පුරුෂ ලිංග භේදයක් ද පහළ වීමෙන් සත්ත්වයන් අතර කාමාසාව ඇති වී කාම සේවනය පහළ විය.

කාම සේවනයෙහි යෙදුනා වූ ස්ත්‍රී පුරුෂයන් දුටු. ඇතැමෙක් සත්ත්වයෙක් තවත් සත්ත්වයකුට කෙසේ නම් මෙවැන්නක් කෙරේදැයි ගරහමින්, ගල් , වැලි - වැනි අතට අසු වූ දෙයින් දමා ගසන්නට වූහ. මෙසේ කාම සේවනයෙ යෙදුනවුන් මාස කිහිපයක් යන තුරු. ගමකට නො වැද්ද ගත් අතර, ඔවුන් එයින් වැළකීබේර් රහසිගත ව මෙවුන්දම් සේවනය සඳහා ගෙවල් තනාගත්හ.

මේ අතර, ඇතැමෙක් උදය සවස හැල් ගෙනයාමට උදාසීන වී එකවරම දෙවේලටම සෑහෙන පරිදි රැගෙන ආ හ. මේ දුටු තවත් අයෙක් දින දෙක තුනකට සෑහෙන පරිදි හැල් නෙලා ගත් අතර, සමහරෙක් මාස ගණනේ භුක්ති වීදිය හැකි තරමට හැල් ගෙනවුත් රැස් කොට ගත්හ.

මෙසේ ඇති වූ තෘෂ්ණාවේ බලවත්කමට හැල් වී කුඩු බවට ද, තවත් කලකට පසු දහවියා සහිතව ද හට ගත්තේ ය. කැපූ හැල් වී ‍ගසෙහි කරල්
මීට නො හැගීම ද, පඳුරු පසයෙන් පැළහට ගැනීම ද සිදු විය. මින්පසු ඔවුනු, කැල්කෙත් බෙදා ගනිමින් ගොවිතැන් කළහ.

මේ අතර කිසියම් සත්ත්වයෙක් අන් සතු හැල් වී සොරා ගත්තේ ය. එය දුටුවෝ ඔවුනට දෙවන වර දක්වා අවවාද කොට, තෙවනවරත්   සිදු කල විට එතැන් පටන් සොරකම - බොරුව - හිංසාව ඇති විය. මෙසේ ඔවුන් අතර හටගත් අපරාධ විනිශ්චය කොට දඬුවම් කිරීමට ඔවුන් අතරින් ම දැකුම්කලු - තේජස්ම පුද්ගලයෙකු තෝරා පත්කොට ගත හ. මහජන මතයේ තේරී පත් වූ නිසා. (මහා සම්මත) යන නමින් ප්‍රකට විය. ඔවුහු තම තමන්ගේ හැල් කෙත් වලින් හැල් කොටස බැගින් විනිශ්චය භාගය වශයෙන් ඔහුට දුන්හ.

හැම හැල් කෙතකින්ම හැල් භාගය බැගින් ලැබුනු බැවින් ඔහු කෙත් වලට අධිපති යන අර්ථයෙන් (ඛෙත්තානං අධිපතීති ඛො බත්තියො) ඛත්තිය - ක්ෂත්‍රිය නම් විය.

ජනතාවගේ සිත් තමන් කෙරෙහි රඳවා ගෙන, අර්ථයෙන් හා
ධර්මයෙන් අනුසාසනය කරමින් පාලනය කළ නිසා රාජා යන නාමයෙන් ද ඔහු ප්‍රකට විය. මේ අයුරින් බ්‍රාහ්මණ - වෛශය - ශුද්‍ර යන අනෙකුත් තුන් කුලය ද පහළ වී ඇතැයි අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රය සඳහන් කරයි.

ඇතැමෙක් සමාජ අපරාධ හා සොර මැරකම් දැක ජීවිතය කෙරෙහි කළකිරි. සමාජ ආශ්‍රයෙන් බැහැර ව, වනගත ව පැල්පත් තනාගෙන ජීවත් වූ හ. භාවනුයෝගීව අකුසල ධර්ම ප්‍රහාණය පිණිස උත්සාහවත් වූ නිසා බ්‍රාහ්මණ නම් විය. (පාපකෙ අකුස ලෙ ධමිමෙ බොහෙන්ති බො වාසෙට්ඨ බ්‍රාහ්මණා)
විවාහ ජීවිත ගත කරමින්, රැකියා හා වෙළඳාම් ආදී අනෙකුත් විවිධ කර්මාන්ත කටයුතු සිදුකල වුවන්  වෛශ්‍ය වූ හ. (මෛථුන ධම්මං සමාදාය, විසුං කම්මන්තෙ, පයොජෙන්ති කො වාසෙට්ඨ වෙස්සා)

රොඩු - කසළ බැහැර කිරීම, මළමිනි වැළලීම ආදී ක්‍රියාවන්හි යෙදුනු පිරිස ශුද නම් වූ හ. (යෙ තෙ සත්තා අවසෙසා තෙ ලුද්දාචාරා බුද්දාචාරා අහෙසුං බෝ වාසෙට්ඨ ! සුද්දා) මෙලෙස ශුදු සමාජය හටගන්නා ලදී.

තුෂ්ණාව කරණ කොට ගෙන ඇති වන සමාජ විපර්යාසය (තණ්හාය විපරියාසා) පිළිබඳ ක්‍රමවත් විවරණයක් බෞද්ධ සූත්‍ර ධර්මය මගින් පැහැදිලි වෙයි. මුල දී සඳහන් කළ අන්දමට, දේව නිර්මිතයක් නොව, ක්‍රමික විකාශනයක් මේ තුළින් විශද කොට ඇත. බ්‍රාහ්මණ ධර්මය අනුව ලෝකේත්පත්තියටත්, චතුර් වණෝත්පත්තියටත් ප්‍රදානය කළ දිව්‍යමය අර් කථනය වෙනුවට හුදු මානුෂික ස්වරූපයක් ගෙන දීමට බුදු සමය පොහොසත් වී ඇත. අවිශ්වසනීය හා ප්‍රාතිහාර්යාත්මක සමාජ ප්‍රභවයක් නොවන, අවිදන මූලික සමාජාරම්භයක් තෘෂ්ණාව පාදක කොට ගෙන විකාශනය වී ඇති අයුරු පෙන්වා දි ඇත.ස්වකීය වෘත්තිය අනුව චතුර් වර්ණය ප්‍රකට වූවා මිස අදෘශ්‍යමාන බලවේගයක නිර්මිතයක් නොවෙන බව. වාසෙට්ඨ සූත්‍රානුසාරයෙන් තවදුරටත් අවධාරණය කොට ඇත.

* බෞද්ධ සමාජ ප්‍රබවයෙහි දක්නට ලැබෙන සුවිශේෂ ලක්ෂණ. ඊශ්වරවාදී නිර්මාන වාදී දේව නියමයක් නොවන බව.

*පටිච්ච සමුප්පාදය මුල්වී සිදුවුවක් වුවක් බව

* දීර්ඝ කාලයක් පුරා පරිනාමීය
ක්‍රියාවලිය තුලින් බිහි වූ බව.

මෙම කරුණු මගින් පැහැදිලි වේ

සමාජ ප්‍රභවය හා විකාශනය පිළිබඳ බෞද්ධ මතය.

 බෞද්ධ ශීෂ්ටාචාරය 7 සමාජ ප්‍රභවය හා විකාශනය පිළිබඳ බෞද්ධ මතය... (Part 2)

දීර්ඝ කාලයකට පසු ලෝකය විනාශවෙයි.එවිට බොහෝ සත්වයන් ධ්‍යාන බලයෙන් බබලන සිරුරින් යුතුව  බ්‍රහ්ම ලෝකයෙහි උපත ලබති. පසු ව ප්‍රීතිය ආහාර කොටගත්  (පිතිහක්ඛා භවිස්සන්ති) ඔවුහු (ආභස්සර බඹ ලොවින්)කාලය ගැනිමෙන් පසුව බ්‍රහ්ම ලෝකයෙන් චුතව ලොව හටගනි.මෙලෙස මිනිස් ලොව ඕපපාතික ව උපත ලබා අකාශයේ කල් ගෙවූහ.


ඒ වෙන විට, මුළු මහත් ලෝකය ම දිය කඳකි. හැම තැනම අන්ධකාරය පැවතිණ. සඳු හිරු තාරකාවන් නොතිබිණ. රෑ දහවල් - දින - මාස - අවුරුදු බේදයක් ද නොවිණ. ස්ත්‍රී - පුරුෂ භේදයක් ද නොවීය.

මෙසේ දිගු කලක් ගතවෙත් ම දියමතු පිට රසපොළොව මතුපිට ට පැමිණෙයි.එත් සමග එක් තණ්හා භරිත සත්ත්වයෙක් ඇඟිල්ලෙන් ඇණ මහපොළව ලෙව කැවේය. එම රසයෙන් දිව නහර පිරී ඉතිරි ගියේ ය. සෙසු අය ද, මේ දැක රස පොළොවෙහි රස, දිව ගා අනුභව කරන්නට වූ හ. මෙසේ රසයෙහි ගිජු වූ මෙම සත්ත්වයෝ ඉතා සුළු කලකින් රස පොළොව අවසන් වේ යැයි සිතා කොටස් වශයෙන් වෙන් කොට ගෙන, තණ්හා භරිත ව අනුභව කරන්නට විය

නොබෝ කලකින් ම ඔවුනගේ බබළන සිරුරු අතුරු දහන්ව යයි .පළමු ව සූර්යයාත්, දෙවනුව චන්ද්‍රයාත්,තාරකාවනුත් පසු ව, රැ දහවල් - දින - මාස - අවුරුදු සමයේ බේදයක් ද ඇති විය. ආසාවන්ගෙන් පීඩිතවුනු ඔවුනගේ සිරුරු තවතවත් රළු වෙන්නට පටන් ගත් හ. වර්ණවත් වූ අය දුර්වර්ණ වූවත් දැක බලා තමා ඔවුනට වඩා සෝභාවත් යැයි මාන්නය ඇති කොට ගත්හ.

කල්ගතවෙත් ම රස පොළොව අතුරු දහන්ව මිහිරි රසැති හතු විශේෂයක් (පප්පටකෙජං) පිපෙන්නට විය. ඒවා අනුභව කළ වුවන්ගේ සිරුරු වඩාත් රළු වෙන්නට පටන් ගත් අතර, (සුදු - කලු )යැයි දෙවර්ණයක් ද ඇති විය. සුදු වර්ණවත් වුවන්, කලු වර්ණ වූවන් දැක, මානයෙන් උදම් වුහ
.

NEXT  

සමාජ ප්‍රභවය හා විකාශනය පිළිබඳ බෞද්ධ මතය...

 බෞද්ධ ශීෂ්ටාචාරය 7 සමාජ ප්‍රභවය හා විකාශනය පිළිබඳ බෞද්ධ මතය...


භාරතීය චින්තන ඉතිහාසයෙහි සමාජ ප්‍රභවය පිළිබඳ ඉගැන්වීමට ඇත්තේ දැඩි ප්‍රවණතාවයකි. ප්‍රාග් බෞද්ධ යුගයෙහි පමණක් නොව, බුද්ධ කාලයෙහි බිහි වූ ආගම් ද, සමාජ ප්‍රභවය දැක්වීමට සුවිශේෂිත වෑයමක් දරා ඇත. බ්‍රාහ්මණ හා ජෛන ඉගැන්වීම් වලට වඩා ප්‍රතීත්‍ය සමුත්පාද මූල ධර්මය පදනම් කොටගත් ඉගැන්වීම බෞද්ධ චින්තනය තුළින්ද පෙන්වා දී ඇත. ජෛන පුරාණයේ උත්සර්පිණී (ප්‍රවෘත්තිය) අවසර්පිණී (නිවාක්තිය) යන මුල අග තෙක් විසාශනය වූ සමාජ ප්‍රභවයක් ඉදිරිපත් කොට ඇත. වෘෂභ විසින් වර්ණ තුනක් නිර්මාන්‍ය කරන අතර, භරත විසින් බ්‍රාහ්මණ වර්ණය නිර්මාණය සාරන ලද බවත් ජෛන පුරාණයේ පවසාඇතත්, බමුණු දහම එය තරයේ ප්‍රතික්ෂප කොට, බ්‍රහ්මන් සංකල්පය ඉදිරිපත් කොට ඇත.

ඒ අනුව බ්‍රාහ්මණයෝ ඒක සංකල්පීය නිර්මිතයක් මිස, ද්වි සංකල්පීය නිර්මිතයක් නො පිළිගනිති. මේ දෙආකාර දර්ශනයෙන්ම ස්වභාව සිද්ධිවාදය බැහැර කර බැවින්, බුදු සමය හා නො ගැළපෙයි. ලෝකය සමාරම්භයේ දී මුළු මගින් ම ජලයෙන් වට වූ, අන්ධකාරයෙන් පැවති බව.භාරතීය දර්ශන කිහිපයක ම උගන්වයි. විෂ්ණුගේ දශාවතාරයෙහි මුල් ම අවතාරය මත්ස්‍යාවතරය ලෙස දක්වා  ඇත.මෙලස බුදු සමයට පෙර හා සමකාලින දර්ශනයන්හි ඉගැන්වීම් පෙන්වා දිය හැක. එහෙත් දීඝනිකායේ අග්ගඤ්ඤ සූත්‍රය හේතු ප්‍රත්‍ය ධර්මතාව අනුව ලෝකයේ සමාරම්භය හා ක්‍රමික සංවර්ධනය පිළිබඳ විවරණයක් මෙසේ ඉදිරිපත් කරයි.

NEXT 

බෞද්ධ ශිෂ්ටාචාරය 1 (1.2) අජිතකේෂ කම්බල ශාස්තෘවරයා

 

  • අජිතකේෂ කම්බල ශාස්තෘවරයා

ශට් ශාස්තෲන් අතරින් කෙස් කම්බලියක් දැරූ ශාස්තෘවරයා.ඔහු සමාජයට උච්ඡේදවාදයක් ප්‍රකට කලේය
"අ‌‌ජිතො කේසකම්බලො උච්පේදං ව්‍යාකාසි.' ඒ අනුව ඔහු මුලික ඉගැන්වීම් ලෙස දස වස්ථුක මිත්‍ය දුශ්ටියක් ඉදිරිපත් කළහ එමනේම භෞතික වාදයක් දේශනා කළහ.

ඔහුගේ දස වස්ථුක මිත්‍ය දුම්රිය නම්.

  1. නත්ථිදින්නං -දුන් දෙයෙහි විපාක නැත.
  2. නත්ථි යිට්ඨං -යාගයෙහි විපාක නැත.
  3. නත්ථිභූතංතෘ -හෝමයෙහි විපාක නැත.
  4. නත්ථි සුකටදුස්සට කම්මානං පවුං විපාකෝ - කුසල අකුසල ක්‍රියාවන්හි ප්‍රතිඵල නැත.
  5. නත්ථි අයං ලෝකෝ - පර‌ලොව සිටින්නවුන්ට මොලාවක් නැත.
  6. නත්ථි පරලෝකෝ - මොලොව සිටින්නවුන්ට පරලොවක් නැත.
  7. නත්ථි මාතා - මවට උපකාර කිරීමේ විපාක නැත
  8. නත්ථි පිතා - පියාට උපකාර කිරීමේ විපාක නැත
  9. නත්ථි සත්ථා ඕපපාතිකා - ඕපපාතික සත්වයන් ලොව නැත.
  10. නත්ථි ලෝකෝ සමණ බ්‍රාහ්මණ - මහණ බමුණන් කෙනෙකු ලොව නැත.   යනුවෙන් දස වස්තුවක් විස්තර කර ඇත.

අජිත කේශකම්බිලී ලොව සියල්ල සම්බන්ධයෙන් අවපරිනාමි, ස්ථිර ,නෙිනැසෙන ,සදානකලීන සතර මහා භූත රෑප පෙන්වා දී ඇත. එනම්

  1. පඨවි
    2.ආපෝ
    3.තේජෝ
    4.වායෝ

.චාතුම් මහා භූතිකෝ අයං පුරි‌සෝ සදා කාලං කරෝති පඨවි පඨවිකායං අනුප්පේති අනුගච්ඡති ……….,

මරණයෙන් පසු නැවත හට ගැනීමක් නැත. සතර මහා භූතයන් විසිර යාම පමණක් සිදුවන්නේය. ඒ පිළිබදව ඔහු දක්වන්නේ,

" යාවත් පීවෙත් සුඛං ජී‌වේත්

සෘණං තත්වා සෘතං පිබේත්

භශ්මීං භූතස්‍යෙ දේහස්‍ය

පුනරා ගමනඃ කා කෘතෘ ''

“යම්තාක්කල් ජීවත් වන්නේ ද ඒතාක් කල් සැපසේ ජීවත් විය යුතුය. ණය වී හෝ
ගිතෙල් අනුභව කළ යුතුය, මරණයෙන් පසු ශරීරය අලුකර දමන බැවින් නැවත
හට ගැනීමක් නැත.

ෂට් ශාස්තෘවරුන් සහ ඔවුන්ගේ දර්ශනය

බෞද්ධ ශිෂ්ටාචාරය 1 (1.2) 

ෂට් ශාස්තෘවරුන් සහ ඔවුන්ගේ දර්ශනය

භාරත දේශය තුළ ක්‍රි.පු. 523 වන වර්ෂයේ බුදු රජාණන් වහන්සේ පහළ වී තිබේ එම කාලය  වන විට භාරතීය ආගමික සමාජ පසුබිම ප්‍රධාන සංස්කෘතීන් දෙකක් අනුව බෙදී ක්‍රියාත්මකක් විය. එනම්


1බ්‍රාහ්මණ සංස්කෘතිය
2 ශ්‍රමණ සංස්කෘතිය


බුද්ධ කාලයේ දී මෙම ශ්‍රමණ සංස්කෘතිය නියෝජනය කළ ඉතා ප්‍රකට පැවිද්දන් හය දෙනෙකු වශයෙන් ෂට් ශාස්තාන් හැඳින්විය හැක. ප්‍රකට ආගමික සම්ප්‍රදායන් හයක් නියෝජනය කළ මෙම  ෂට් ශාස්තෘන් පිළිබඳව දිග නිකායේ (සාමඤ්ඤඵල සූත්‍රයේ සඳහන් වී තිබේ) සූත්‍ර දේශනාවට අනුව අජාසත්ත රජු විසින් තමා පෙර ගරුකළ මෙම ෂට් ශාස්තෘන්ගේ දහම බුදුරදුන් ඉදිරියේ ප්‍රකාශයට පත් කළේය. සාමඤ්ඤඵල සූත්‍රයට අනුව  එලෙස සදහන් කළ ෂට් ශාස්තෘන් නම්

1 පූර්ණ කාශ්‍යප -(අකිරියවාදී අහේතුක අප්පච්චයවාදී)

2 මක්ඛලී ගෝසාල
(නියතිවාදී - සංසාරශුද්ධිවාදී)

3. අජිත කේශකම්බිලි (දසවස්ථුක මිත්‍යා දුෂ්ටිය වාදී - උච්ඡේදවාදී)

4. පකුධ කච්චායන - (සප්ත පදාර්ථවාදී - අකිරියවාදී)

5.සංජය බෙල්ලට්ඨිපුත්ත
- (අමරා වික්ඛේපවාදී - සංශය වාදී)

6.නිගණ්ඨනාථ පුත්ත (අන්ත අවිහිංසාවාදී - කර්මවාදී - කියති වාදී)

සාඤ්ඤඵල සූත්‍රයට අනුව මෙම ශාස්තෘවරුන් පිළිබඳවත් ඔවුන්ගේ ඉගැන්වීම් පිළිබඳවත් විමසා බැලිය හැක.

                                          NEXT

Tuesday, March 30, 2021

Nena Palesa

Question of

Good Try!
You Got out of answers correct!
That's

Tuesday, December 1, 2020

භුගෝල විද්‍යාව 01

 1 පෘථිවියේ සංයුතිය  

සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ ග්‍රහලෝක අතරින් ජීවීන් සහිත එකම ග්‍රහලොව ලෙස පෘථිවිය සුවිශේෂී වේ ජීවීන්ගේ පැවැත්මට අවශ්‍ය වායුවගජලය හා සුර්ය ශක්තිය පැවැතීම ඊට හේතුව යි .අපගේ වාසභූමිය වන පෘථිවියේ සංයුතිය පිළිබඳ විස්තරාත්මකව කරුණු විමසා බැලීම මෙම පාඩමේ අරමුණ යි.

පෘථිවියේ සංයුතිය 

මතුපිට වර්ග ප්‍රමාණය වර්ග කිලෝමීටර් මිලියන 510 ක් පමණ වන පෘථිවිය ඉතා විශාල පද්ධතියක් වශයෙන් සැලකිය හැකිය

   පෘථිවි පද්ධතිය උප පද්ධති හතරකින් සමන්විත ය එ නම්

    

             1. වායුගෝලය

             2. ශිලාගෝලය

             3. ජලගෝලය

             4. ජෛවගෝලය

                           යන උප පද්ධති 4 වේ.


Øශිලාගෝලය   

පෘථිවි කබොල සහ ප්‍රාවරණයේ ඉහළ කොටස ඇතළත් කලාපය ශිලාගෝලය ලෙස හැදින්වේ

ව්‍යුහය අනුව ශිලාගෝලය කොටස් දෙකකින් සමන්විත ය

ü පෘථිවි කබොල ( අකාර 2යි එනම් )

          1. මහද්වීපීක කබොල

          2. සාගරික කබො

ü ඉහළ ප්‍රාවරණය

ිලා ගෝලයේ ඇති සම්පත් මිනිසාට ප්‍රයෝජනයට ගැනීමේදී ශිලාගෝලය විවිධ බලපෑම් ඇතිවේ

(1)සම්පත් ලබාගැනීමට පොළොව කැනීමේදී සිදු වන භූමි හායනය‍‍.

(2) වනාන්තර එළි කිරීම නිසා භූමිය නිරාවරණය වීමෙන් පාංශු ඛාදනය තීව්‍ර වීම‍.

(3) මතුපිට භූ දර්ශනය වෙනස් වීම.  (4) භූගත ජල මට්ටම වෙනස් වීම .

(5)කර්මාන්තශාලා සහ ගෘහස්ථ ව සිදු වන අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම මගින් ශිලාගෝලයේ ඇතැම් ස්තරවලට හානි සිදුවීම.

 
Øවායුගෝලය

ෘථිවිය වටා පිහිටි විවිධ වායු වර්ගවලින් සමන්විත තුනී ස්ථරය වායුගෝලය යි. පෘථිවියේ ගුරුත්බලය නිසා වායුගෝලය ෘථිවිය හා බැඳී පවත. වායුගෝ වාය වැඩි වශයෙන්ම අන්තර්ගත වන ඉතා වැදගත් කොටසක් ලෙස සැලකෙන්නේ භූ තලයේ සිට 120km ක් පමණ දක්වා ඉහළට විහිදෙන කලාපය යි. පෘථිවි තලයේ සිට 5-6km පමණ  දක්වා වන කලාපය තුළ මුළු වායු ප්‍රමාණය 50% ක් පමණ අන්තර්ගත වේ.ජීවීන්ගේ ශ්වසන සඳහා අවශ්‍ය වන ඔක්සිජන වායුව සැපයත් ප්‍රාසංස්ලේෂණය සඳහා අවශ්‍ය කාබන්ඩයොක්සයිඩ් වාය සැයිත් නිස ජීවීන්ගේ හා ශාක පැවැත්මට වායුගෝලය ඉතා වැදගත් වේ

google ads

Popular

Sponsor

AD BANNER